9 Ocak 2016 Cumartesi

Prof. Dr. Çağlar: Kürtlere Karşı Yürütülen Saldırı Faşist Çılgınlıktır

ANKARA (DİHA) - Sosyal hareketler ile faşizm üzerine araştırmalar yapan Prof. Dr. Gazi Çağlar, Kürtlere yönelik saldırıların "konjoktörel" olmadığını belirterek, saldırıları "Kürtlerin bütün kazanımlarını bertaraf etmeye yönelik faşist çılgınlık" olarak nitelendirdi. Kürtlerin özerklik taleplerini ve yöntemlerini "Fatsa" örneğine benzeten Çağlar, Kürtlerin taleplerinin "bölücülük" olarak nitelendirilmesinin ırkçılık olduğunu söyledi.
Türkiye'de iktidar lehine yaşanan dönüşümler toplumun diğer kesimlerine ölüm, katliam, yoksulluk, işsizlik olarak yansıyor. İstikrar ve güveni taahhüt etmiş bir iktidarın ülkeyi kaosa sürüklerken, Kürtlere karşı yürüttüğü savaş ise mağdur kesimleri biraz daha arttırıyor. Konuya ilişkin DİHA'nın sorularını cevaplandıran Prof. Dr. Gazi Çağlar, AKP'nin içte ve dışta savaş partisi olduğunu söyledi.

* Türkiye'de yaşananları ve iktidarın yaklaşımlarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

AKP, çözüm partisi değil, içte ve dışta savaş partisidir. AKP'nin emperyalizmin desteğiyle "Ilımlı İslam projesi" olarak iktidara getirildiği günden bu yana kapsamlı bir projesi var. Halen devam etmekte olan 12 Eylül rejiminin yasa ve kurumlarının kolaylaştırıcılığına sığınarak devleti tüm kurum ve kuruluşlarıyla ele geçirmek, parti-devlet bütünleşmesini sağlayarak otoriter bir disiplin mekanizması oluşturmak. Yine toplumu tüm alanlarda devlet destekli, çoğu kez yukarıdan aşağı oluşturulan İslamcı STK'ler aracılığıyla kuşatıp teslim almak ve giderek lidere tapınan, sıkı hiyerarşiye dayanan, organizist-faşizan bir devlet-millet bütünleşmesiyle laik cumhuriyet ve parlamenter sistemin yerine mezhepçi faşizan bir ümmet toplumu inşa etmek.

* Peki bu nasıl bir proje?

Bu proje özellikle üç işlevi nedeniyle hem transnasyonal hem de yerel sermayenin de sıkı sıkıya sarılıp desteklediği bir proje.


1. Yolsuzluklarla iç içe yürüyen özelleştirmeler ve kamu kaynaklarının özel sermayeye pürüzsüz ve itirazsız peşkeş çekilmesiyle neoliberal talan ve birikim süreçlerini müthiş fırsatlarla kolaylaştırıcı bir proje. 

2. Sermaye-emek ilişkilerinde organizist bir modeli pohpohladığı için emekçi kesimlerin direnişini kıran, örgütsüzlüğünü pekiştiren, şükürcü bir işçi modelini üreten, sosyal haklara dayalı modern bir sosyal devlet yerine sadaka odaklı bir işveren modelini, hayır vakıflarını vb. hayata geçiren, özetle sınıf çelişkilerini İslamcı ümmet tonlarına boğarak pasifize eden bir proje. 

3. Kuvvetler ayrılığı ilkesini ve parlamenter denetimi ortadan kaldırdığı oranda talancı sermayenin ihtiyaç duyduğu karar süreçlerini hızlandırıp denetimsiz, merkezileştiren, neoliberal devlet modelinin yerleşmesini sağlayan bir proje.
* Bunca demokratikleşme söylemi, açılımlar vs.

AKP'nin Türkiye'deki köklü sömürge tipi açık veya kapalı faşist devleti tasfiye edip demokratikleştirici bir işlev görmesi mümkün değildi. Devlet ve toplumda iktidarını pekiştirme, hedeflerine ulaşma sürecini pürüzsüz düşünmek yanlış olur. Önündeki engelleri aşmak için nısbi "demokratik açılımlar" söylemi şarttı. İslami tonlara boğduğu her açılım söylemini muhalefeti pasifize etmek, kısmi destek sağlamak, parçalamak, birbirinin karşısına dikmek, özetle zaman içerisinde eritmek için kullandı. Örneğin "Alevi açılımı" Sünni İslam'a tabi bir ''AKP Aleviliği'' oluşturma projesi oldu. "Romen açılımı", Romen halkını yerinden yurdundan eden kentsel talanı perdeleyen "AKP Romenleri" yaratma projesiydi vs. "Açılım" ve "çözüm" diskurları asıl projenin güçlendirilmesini ve pekiştirilmesini perdeledi.

* Peki ya askeri vesayeti sona erdirdiği söylemi?

AKP gerçekte askeri vesayete karşı mücadele vermedi, devasa bir militarizasyon ile ordu da modernizasyon gerçekleştirdi. Tam ve en modern silahlarla donanmış bir polis devleti kurdu ve ikisini de kendine bağladı. Onay mekanizmasını güçlendirmek için büyük mali olanaklarla ve devasa personel sayılarıyla Diyanet'i, cemaatleri, İHH vb. gibi paravana yardım kuruluşlarını, gençlik ve kadın teşkilatlarını, sayıları on binlere varan dernek ve vakıfları oluşturdu ve tek seslileştirilen bir savaş medyasıyla tamamladı. Özetle devleti ve toplumu pratikte ve zihniyette otoriterleştirerek dönüştürdü. Projenin kalemşörlerinden Abdurrahman Dilipak'ın da vurguladığı gibi "mikro çetelerden olimpik halkalara" uzanan ve giderek mafyavari ilişkilere dönüşen rüşvet ve yolsuzluk sarmallarının normalleştiği, toplumsal ahlakın elementar ölçülerinin çökertildiği, dolayısıyla kelimenin tam manasıyla soygun ve şiddete hazır bir toplum yaratıldı.

* Kürdistan'da yürütülen savaş konseptini nasıl değerlendiriyorsunuz? 2015 yılının başında çözüm süreciyle başlamıştık ve Dolmabahçe Mutabakatıyla da barış umutları artmıştı. Ne oldu da bu duruma geldik?

Tüm saydığım nedenlerden dolayı AKP'nin ne işlevleri, ne mezhepçi ideolojik zihniyet tablosu ne de bütünleştiği faşizan devlet yapısı Türkiye'nin 100 yıllık en can alıcı sorunu olan Kürt halkına demokratik statüye açık değil. Ben başından itibaren Kürt halkına sunulan "çözüm süreci"nin, Kürt özgürlük hareketinin tasfiyesini hedefleyen bir süreç olduğunu düşünenlerdenim. Sünni İslam şemsiyesi altında sınırlı anadil özgürlüğünü vb. kapsayan, "çözüm sürecini" mümkün olduğunca muğlaklaştırıp zamana yayarak Kürt özgürlük hareketinin zaman içinde tasfiyesini hedefleyen, aynı zamanda askeri-polisiye gücü olası bir nihai hesaplaşmaya hazırlayan, AKP'nin Müslüman Kardeşler, Suud'lar, Katar vb. ile bölgede geliştirdiği "stratejik derinlikli" mezhepçi hegemonya politikalarını kolaylaştıran her alanda çelişkili bir "çözüm süreciydi" söz konusu olan. Şeffaflıktan uzak, bırakın halkların özgürce tartışmasını ve katılımını meclisin dahi bilgilendirilmediği, yürütülüş tarzı tamamen şu an saraydaki şahsın vicdanına terk edilmiş, özetle tamamen anti-demokratik bir süreçten "demokratik çözüm" beklenemezdi, çıkmazdı. Çözüm sürecinin şeffaflaştırılması, meclise getirilmesi vb. talepleri hem Türkiye'de geniş çevrelerce dile getirildi hem de "çözüm süreci"nin muhatabı Kürt hareketi tarafından izlediğim kadarıyla sürekli vurgulanarak istendi. AKP, kulakları tıkadı. Dolmabahçe mutabakatıyla çözüm ve statü konusunda somut yasal adım atılması noktasında da masayı devirdi. Özetle bu kadar ciddi ve can alıcı bir konuda tarihsel beklentileri ve barış ümitlerini yerle bir edeceği, "çözüm sürecinin" antidemokratik yapısında zaten gizliydi.

* Neden şimdi?

Kanımca üç sebebi var.  


En başta AKP projesinin Kürt sorunu dahil hiç bir sorunda demokratik çözümünün olmadığı gerçeği geliyor. AKP zihniyeti, devlet ve toplum projesi bakımından demokrasinin karşıt cephesinde konumlanmaktadır. Kendi içerisinde bile biat ve kulluk projesidir. Kürt sorununa dayattığı çözüm de bu nedenle ancak kendisine biat eden kullaştırılmış Kürt halkı olabilir. Bunu da Kürt halkı kabul etmez. 

İkinci nedeni, AKP hegemonyasının Gezi isyanıyla birlikte çökmüş olmasıdır. Hegemonya, toplumda muhalefetin de kısmi onayını gerektirir. Gezi isyanı, AKP'nin tüm hegemonik perdelerini yırtıp attı ve gerçek yüzüne kavuşturdu. Demokratik ve gönüllü onay mekanizmalarından yoksun, salt devletin zor aygıtlarına dayalı, tüm çürümüşlüğü ortaya çıkan ve dünya çapında yankı bulan bir parti. Bu AKP'yi artık sadece kelimenin geniş anlamıyla devlet terörüyle ayakta kalabilecek bir parti haline getirdi.  

Üçüncü neden AKP'nin "stratejik derinlikli" Ortadoğu politikasının Suriye'de ve özellikle Kobanê direnişinde çökmüş olmasıdır. Kürt sorunu bağlamında Kürt özgürlük hareketinin Rojava'da IŞİD'e karşı direnişi ve tüm insanlık tarafından alkışlanan başarısı, Rojava'da giderek kurumlaşması ve uluslararası alanda da destek bulması AKP'yi tam bir hüsran olan yenilgi pozisyonundan saldırıya geçmeye zorladı. AKP'nin Suriye ve Irak'ta artık elde edebileceği herhangi bir başarı yoktur. Rojava'nın Türkiye'de tekrarlanması, Kürt halkının özellikle Kobanê direnişiyle artan özbilinci ve artık kendisini oyalattırmama kararlılığı, sarayı masayı devirmeye ve çözüm sürecine ait tüm söylemlerini terk etmeye itti. Binlerce polis tarafından korunan saraylı, kitlesel ölümden başka bir sonucu olmayan askeri-polisiye metodu dayattı.
* Bu sürecin hiç mi kazanımı olmadı?

Silahların susması, insanların ölmemesi, silahsız siyasal çözümün Türkiye cephesinde demokratik bir güç tarafından ciddi ve şeffaf yönetildiğinde elbette mümkün olabileceğini gösterdi. Geniş kesimlerin Kürt sorununu kavramasına yol açtı vb. Şu andaki milliyetçi-şoven hava elbette bu kazanımları da zihinlerde yerle bir edebilir. Bu tehlike ne yazık ki yüksek.

* Genelde bu olan bitenin seçimlerle bağlantısı kuruldu. Nihayetinde 1 Kasım seçimleri üzerinden bu yapılanların AKP açısından sonuç verdiği görülüyor. Ama saldırılar seçimlerden sonra bitmedi aksine arttı. Siz saldırıların seçimler nedeniyle başlatıldığını düşünüyor musunuz?

Elbette AKP'nin 7 Haziran seçim yenilgisi, sopalı-katliamlı seçimlere yönelmesini, Kürt halkına karşı sert söylem ve savaş ile milliyetçi oyları devşirme politikasını gündeme getirdi. Bu politika AKP açısından sonuç da verdi. Demokratik seçimin özgür, eşit, gizli gibi tüm kriterlerinden yoksun 1 Kasım seçimlerinde kaybettiği oyları devşirmeyi başardı. Yine de kanımca çözüm masası yukarıda saydığım sebeplerden dolayı eninde sonunda devrilecekti. Yani tek başına seçimlere bağlamak doğru değildir. Öyle olsaydı 1 Kasım'dan sonra derhal masaya dönerdi. Kürt sorununda özgürlükçü demokratik çözümler AKP zihniyetine içkin değildir.

* Bu saldırıların asıl sebebi nedir?

AKP'nin iktidarını uzatması. Kürt halkına yönelik demokratik çözümü olmayışıyla ilgili. Türkiye'nin tüm antidemokratik güçlerinin onayıyla ve savaşın ardına dizilmesiyle askeri-polisiye metotlara kilitli. Kürt özgürlük hareketinin silahlı güçlerinin tam tasfiyesini hedefleyen, AKP'nin Sünni İslam çatısı altında öngördüğü "ümmet" çözümünü dayatmanın temellerini hazırlamaya yönelik bir savaş. Kürt özgürlük hareketinin Türkiye Kürdistan'ında çözüm sürecinde ve sonrasında edindiği tüm mevzilerin imhasına yönelik bir savaş.

* Bir ülkede yönetimin şehirlerini kuşatmaya alması ve tanklarla vurmaya çalışmasını nasıl tanımlamak lazım?

Resmi rakamlara göre 50 bin insandan fazla kayıba yol açmış, ağır travmalar ve her alanda korkunç yıkımlar üretmenin dışında her hangi bir pozitif getirisi olmayan askeri-polisiye metotlara dönmenin, Kürt halkı yoğunluklu şehirlere ve ilçelere tankla-topla, özel askeri-polisiye güçlerle girmenin bir tek tanımı olabilir. Faşist çılgınlık. Ülkeleri bölen demokrasi ve siyasi çözümler değil, emperyalizmin yanı sıra, tamamen Türkiye haklarının çıkarlarına da aykırı faşist çılgınlık rejimleri ve kör şiddet politikalarıdır. Adeta Kürt halkına "siz bizden değilsiniz, düşmansınız" mesajı vermekte yarışıyorlar. Bir yanda "bin yıllık kardeşlikten" bahsediyor, diğer yanda ise demokratik siyasal statüyü hor görüp imhada çözüm arıyorlar. Bu savaş mantığı, sadece Kürt halkının travmatik sivil ölümlerine, ilçelerinin yıkımına, savaş korkusuyla göçlere neden olmuyor, tüm Türkiye insanını da insanlıktan çıkarmaya yönelik bir girişim olarak beliriyor. Bu türlü savaşlar tüm toplumu zehirler, zafer çığlıklarıyla perdelenen bu zehirlenme on yıllar boyunca tüm toplumdan öç alır, oradan buradan patlar. Kürt halkına verilen mesaj, diz çökme mesajıdır. Bu zihniyet çözüm üretemez.

* Türkiye bu politika ile nereye gidecek. Nasıl bir durum bekliyor Türkiye'yi?

AKP, Türkiye'yi her alanda derin bunalımlara zorluyor. Ekonomiden kültüre, siyasetten ahlaka, dış politikadan mezhep çatışmalarına, bilimden sağlığa, özetle her alanda tüm toplumsal fay hatlarıyla oynuyor. Türkiye'ye bu politika dayatılmaya devam edilirse gidebileceği iki seçenek var. 


Birincisi ekonomi dahil her alanda yıkımla eşleşip reel bir tehlikeye dönüşecek Suriyelileşme süreci. Bosnavari bir boğazlaşma tehlikesi en büyük korkum olmaya devam ediyor. 

İkincisi Türkiye'nin sosyalist, gerçek anlamda sosyal demokrat güçlerinin Kürt halkının barış ve demokratik güçleriyle beraber gerçekçi bir Kürt sorunu çözümü dahil, emeğin ve doğanın acil sorunlarını da kapsayan asgari bir demokrasi, barış ve özgürlük programı etrafında alternatif oluşturmaları.

Kimsenin farklılığını ret etmeyen, toplumu ve devleti demokratikleştirmeye dönük, AKP egemenliğine son verecek bir iktidar alternatifinin oluşturulması. Birinci süreci, Suriyelileşme diye kabaca tarif ettiğim süreci engelleyebilecek tek muhtemel çözüm bu olsa da izlediğim kadarıyla gerçekleşme şansı da zayıf. Ama bugün zayıf olan ihtimalleri güçlendirme zamanı.

* Özyönetim konusuna esas olarak nasıl bakıyorsunuz ve DTK'nin özyönetim deklarasyonundan sonra Kürt siyasetinin hedef haline getirilmesi neyin işaretidir?

Türkiye tarihinin tek halkçı özyönetim deneyi Fatsa'dır. Fatsa, sözün, yetkinin, kararın ve iktidarın halkta olduğu bir Türkiye perspektifinin Karadeniz'de uygulanma deneyimiydi. Halk bir nevi kendi kaderini kendi eline almış, iyi bir yönetimin nasıl olacağını tüm Türkiye'ye göstermişti. Fatsa'da istenilen özgürlükçü ve eşitlikçi sosyalist toplumun bir nüvesi olarak ortaya çıkmıştı. Korkusunda boğulan oligarşik yönetim, tanklarıyla, yüzü maskeli faşistleriyle, karadan ve denizden gerçekleştirdiği "Nokta operasyonuyla" Türkiye'nin aydın geleceğine güçlü bir çağrı olan Fatsa'yı fiziken ezdi. Bu halkın kendi kendini yönetme arayışının, Fatsa Fikri'nin yenilgisi değildi elbette. Nerede halklar bu uğurda mücadele başlatsalar, Fatsa fikri yeniden doğmaktadır. Tüm kıtalarda da benzer örnekleri yaşanmıştır ve yaşanacaktır.

Mücadele eden Kürt halkının en örgütlü güçleri Türkiye'nin 100 yıllık, kelimenin tam manasıyla en can alıcı sorunu olan Kürt sorununa da şimdi özyönetim perspektifiyle yaklaşıp özyönetim deklarasyonu yayınladılar. Özyönetim ve özerk bölgelerle ilgili 14 maddelik, Rusya, İspanya, İsviçre, Azerbaycan dahil dünyanın birçok bölgesinde de facto çeşitli şekillerde uygulanan özerklik açıklaması, kamuoyuna büyük bir milliyetçi-şoven yaygarayla "bölücülük" olarak sunuluyor, açıklamanın okunmasına ve tartışılmasına dahi müsaade edilmiyor.

* Siz ne görüyorsunuz 'bölücülük' olarak ilan edilen bu maddelerde?

14 madde Türkiye içinde özyönetimi öngörüyor. Türkiye içinde özyönetim isteyenlere ise iktidarın, psikolojik savaş aygıtı medyanın, ulusalcı-milliyetçi tüm gericilik kuvvetlerinin verdiği tek yanıt ise Fatsa'ya reva görülen yanıtın aynısı. Tüm zor ve psikolojik savaş aygıtlarını devreye sokarak "kökünü kazıyacağız" söylemi ve pratiği. Yani can almaya, tahrip ve imha politikasına devam. Kirli savaşın askeri-polisiye metotlarına güvenmek, halkları onarılmaz oranda düşmanlaştırmak, giderek derinleşecek bir iç savaşa zorlamak. Bölgede ve ülke içinde tüm hegemonik öğelerini kaybeden, devletin artık sadece çıplak zor aygıtlarına dayanan AKP'nin mezhepçi faşizminin iktidarını sürdürmek için başka "çözüm" bulamadığını gösteriyor. Özetle özyönetim ve özerklik talebi, "terörist" bir talep değil, demokratik siyasi çözüm talebidir. Tüm Türkiye'nin özgürce ve korkusuzca tartışmasının zararı değil, faydası olur. Ben tartışmaktan, savaşa karşı siyasi çözüm aramaktan yanayım.

* Hitler Almanya'sının modellenerek sunulduğu başkanlık sistemi tartışılırken özyönetimin ihanet olarak sunulmasını nasıl yorumluyorsunuz?

Her ne kadar sonradan düzeltilmeye çalışılsa da "Hitler Almanya'sının başkanlık sisteminin" örnek verilmesi dahi tüm insanlık önünde hiç de hafife alınamayacak büyük bir suçtur. Hitler faşizminin yol açtığı 50 milyona yakın ölü insanın anısı önünde de affedilmez bir saygısızlıktır. İslamcı hareketlerde ve liderlerinde Hitler özentisinin, antisemitizmin, şiddet tapınmacılığının, üstünlük söyleminin, hiyerarşik kulluk sisteminin derin kökleri olduğunu biliyoruz. AKP yönetiminde demokratik anayasa da hayaldir, yapılmaz. Hitler'e atıfta bulunulurken bir demokratik talep olan özyönetim ve özerkliğin şeytanileştirilmesi, düşmanlaştırılması, terörize edilmesi ise demokratik ve hümanist perspektiften anlaşılamaz.

Prof Dr. Gazi Çağlar kimdir?

Gazi Çağlar, 12 Eylül askeri darbesinden bu yana Almanya'da yaşayan, 1980'li ve 1990'lı yılları Kenan Evren darbesinin baskı ve işkencelerine karşı insan hakları ve demokrasi, özgürlük ve eşitlik mücadelesinde geçiren, sosyal hizmet, siyasal bilimler, tarih ve din bilimleri okumuş, doktorasını uluslararası politika alanında Avrupa, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'de devlet ve sivil toplum üzerine yapmış bir profösördür. Samuel Huntington'in "Medeniyetler Çatışması" kitabının en kapsamlı eleştirisini içeren Belge Yayınları'nın çıkardığı "Uygarlıklar Arası Savaş Miti - Dünyanın Geri Kalan Bölümüne Karşı Batı" gibi çok sayıda Almanca ve Türkçe kitabın ve makalenin yazarıdır. Ayrıca Türkçe de "12 Eylül Yargılanıyor - Askeri Rejime Karşı Uluslararası Mahkeme" adlı halen örnek alınabilecek bir derlemesi de bulunmaktadır. 4 yıl dekanlık görevinde de bulunan Gazi Çağlar, bir süre Birgün Gazetesi'nde köşe yazarlığı yapmıştır. Kapitalizm ve emperyalizm, ırkçılık, göç, uluslararası ilişkiler, sosyal hareketler tarihi ve faşizm araştırmalarına devam etmektedir.



http://www.diclehaber.com/tr/news/content/view/493395?from=1815887918

Güney Kürdistan’daki TSK Varlığı ve Operasyonel Hesaplar


HEWLÊR - CİHAN ÖZGÜR
Türk devletinin Güney Kürdistan’daki varlığı, Başika kriziyle yeniden tartışılır oldu. Irak ile Türk devleti arasında krize dönüşen konu, geçen yılın Aralık ayında BM ve Arap Ligi’ne taşındı. BM ve Arap Birliği Türkiye aleyhine tavır aldı. ABD, Rusya gibi dünya devleri ve İran başta olmak üzere bölgesel güçler ve Kürtler, Türk devletinin Irak ve Güney Kürdistan’daki varlığından rahatsız. Başika’da yaşanan gelişmeler bu konuyu ve Türk devletinin Güney Kürdistan’daki varlığını yeniden gündeme getirdi.

Peki, Türk devleti Güney Kürdistan’da neden asker bulunduruyor? Güney Kürdistan’ın hangi kentlerinde askeri üsleri var? Bu üslerde ne kadar asker bulunduruyor? Bu askeri üslerde ne tür faaliyetler yürütülüyor? Türk devletinin Güney Kürdistan’da asker bulundurmasının yasal bir dayanağı var mı? Hangi anlaşmaların sonucunda Türk devleti Güney’de askeri üsler oluşturdu? Bunca tepkiye rağmen Türk devleti neden bu kadar ısrarlı? Bu üsler PKK açısından gerçekten bir tehdit oluşturuyor mu? Yabancı güçlerin varlığı Güney Kürdistan’ın geleceği açısından ne ifade ediyor?

KISA BİR TARİHÇE

Bütün bu konuları değerlendirmeden önce, Türk devlet güçlerinin Güney Kürdistan’daki varlığına dair kısa bir tarihçe sunmak faydalı olacak.

Türk ordusunun 36. Paralelin kuzeyinde kalan Duhok, Hewler, Süleymaniye gibi kentlerdeki varlığı, 12 Temmuz 1991 çokuluslu Çekiç Güç’ün koruma sorumluluğu aldığı “güvenlikli bölge” dönemine kadar uzanıyor.

1990’lı yılların başında Irak’ın onayıyla 1300 Türk askeri Duhok’a bağlı Bamerni, Şeladize ve diğer bazı kasabalarda ‘geçici’ gözlemci karakollarda konuşlandırıldı.

'GEÇİCİ-GÖZLEMCİ' GÜÇTEN KALICI GÜÇ OLMAYA DOĞRU

Türk üslerinin Güney Kürdistan’da kalıcılaşması ise 1994 yılında KDP Başkanı Mesut Barzani ile Türk devlet yetkililerinin ‘sözlü’ anlaşması sonucunda ‘de-facto’ bir pozisyon kazandı. Anlaşma kapsamında Duhok, Zaxo, Hewler ve Salahaddin kentlerinde askeri alanlar oluşturuldu. Batufa, Bamerni, Begova ve Kanimasi bölgelerindeki Türk askeri varlığı işte bu döneme rastlıyor. 1997 yılında ise Türk ordusu ile KDP arasında yapılan anlaşma sonucu bölgede Türk askerinin bulunması resmileşti. Duhok’un kuzeydoğusuna düşen Kani Masi, Deralok ve Sirsi’de dört askeri üs kuruldu.

O günden bugüne kadar Türk askerleri bölgeden ayrılmak bir yana üslerdeki asker sayısını arttırdı, güçlerini tank ve zırhlı araçlarla takviye etti.

TÜRK ORDUSU NERELERDE ASKER BULUNDURUYOR?

Büyük çoğunluğu Uludere'nin 60 kilometre güneyindeki şehir merkezinde bulunan Türk askeri varlığı; 5000 civarında asker, 150 dolayında tank, onlarca zırhlı araçtan ve saldırı tipi helikopterlerden oluşuyor. Zırhlı araçların arasında Alman Leopard 1 tipi tanklar da mevcut. Tank birliklerinin özellikle Kuzey Kürdistan sınırına yakın noktadaki Batufa ile Kanîmasî'de konuşlandırılmış olması dikkat çekici.

Ayrıca Amediye şehir merkezinin kuzeyinde Türklere ait bir karargah bulunuyor. Tankların da bulunduğu karargahta daha çok istihbarat çalışması yürütüldüğü belirtiliyor. Zap alanı ile Gare Dağı arasında yer alan Şeladizê ve Deraluk’ta ise 10'dan fazla tank ve bine yakın asker ve çeşitli askeri araçlar bulunuyor.

Türk ordusunun Bamernê, Bêqulkê, Qadişê ve Begova’da tank, top ve helikopter bulundurduğu biliniyor. Ayrıca Amediye, Zaxo, Hewler ve Duhok’ta Bolu ve Kayseri Dağ Komando Tugaylarından Türk Özel Kuvvetleri (bordo bereliler) ve MİT mensupları bulunuyor.

MİT'İN FAALİYET ALANLARI ARTTI

2011 yılından bu yana bölgede süreklileşen asker takviyesinin yanı sıra, MİT ile KDP istihbarat birimi olan Parastın’ın ortak faaliyetlerinde gözle görülür bir artış var.

Türk ordusu son dönemlerde ise Kerkük-Hewler arasında bulunan ve KDP’nin Kerkük güzergahında son kontrol noktası olan Altunköprü, Musul’un kuzeydoğusunda bulunan Başika, Êzidi kenti Şexan’ın güneyinde bulunan Gali Zardık köyü, Şii Kürtlerin yaşadığı Xaneqin, Êzidi kenti Şengal, Kandil’e 40 kilometre uzaklıkta bulunan Diyana ve Medya Savunma Alanları'na bağlı Xınerê’ye yakın Sideka nahiyesinde yeni askeri üsler kurmuş durumda.

Güney Kürdistan’daki askeri faaliyetler, güçlerin organizasyonu ve koordinasyonu, Türk devletinin Hewler Konsolosluğu Operasyon Yönetim Merkezi tarafından yönetiliyor.

Peki, Türk ordusunun Güney Kürdistan’daki varlığını kim istiyor? Sınır ötesindeki askeri varlığın yasal bir dayanağı var mı?

GÜNEY KÜRDİSTAN PARLAMENTOSU 2008’DE 'TÜRK ASKERİ ÇIKSIN' DEDİ

26 Şubat 2008 tarihinde Türk ordusunun Kürdistan topraklarına yönelik giriştiği askeri saldırı, Güney Kürdistan parlamentosunda tartışıldı ve üslerin kapatılması karara bağlandı. Kürdistan parlamentosu adına yapılan yazılı açıklamada, "Kürdistan Hükümeti'nin çok acil bir şekilde Kürdistan toprakları üzerinde bulunan Türk askeri üslerinin kaldırılması için çalışması gerekiyor" denildi. Başbakan Neçirvan Barzani, bu açıklamadan bir hafta sonra, 3 Mart 2008'de Hewler'de yaptığı bir basın toplantısında, "Kürdistan Hükümeti, Kürdistan bölgesinde bulunan Türk askeri üslerini boşaltmak için çaba içindedir" dedi. Barzani, bu temelde Bağdat Merkezi Hükümetiyle görüşeceklerini ifade etmişti.

2012'DE IRAK HÜKÜMETİ: TSK ÇIKMALI

2012’de ise Merkezi Bağdat Hükümeti, Türkiye’ye ait askeri üslerin kapatılması ve yabancı güçlerin Irak topraklarına girişinin yasaklanmasına karar verdi. Dönemin Irak Hükümet sözcüsü Ali Debbag, "Bakanlar Kurulu kendi topraklarındaki yabancı üsler ve birlikleri çıkarmaya ve yabancı güçlerin Irak topraklarına girişini yasaklamaya karar verdi" diyor.

Irak’ın aldığı karar kapsamında NATO ve ABD, 2003’ten bu yana Irak’ta bulunan güçlerini geri çekti ancak Türk ordusu bütün itirazlara ve tepkilere rağmen askeri gücünü çekmek bir yana daha da arttırdı.

Bölgesel Kürt Yönetimi ne kendi parlamentosunun ne de Irak’ın aldığı kararın uygulanması için herhangi bir girişimde bulundu. Hükümetin bütün erklerini işgal eden, Goran Hareketi'nden olan bakanları görevlerinden azleden, başkanlık seçimlerini yapmayı reddeden KDP’den bölge başbakanı olan Neçirvan Barzani, bırakalım Türk askeri varlığına yönelik çaba sergilemeyi, Ankara’dan daha fazla asker talep ediyor.

Başika’da yaşanan krizde Türk devletine destek veren tek gücün KDP oluşu, Türk ordusunun hangi güce yaslanarak Güney Kürdistan’da bulunduğunu açıkça ortaya koyuyor.

HALK TÜRK ASKERİNİ İSTEMİYOR

Güney Kürdistan’da halkın ve bazı siyasi partilerin bu konuda yıllardır rahatsızlığı söz konusu. 2011’de Güney Kürdistan Yurtsever Gençlik Hareketi, Güney Kürdistan parlamentosunun aldığı kararın uygulanması için imza kampanyası başlattı. Türk ordusunun Güney Kürdistan’daki varlığına son verilmesi talebiyle toplanan 470 bin imza, Güney Kürdistan parlamentosuna ve Güney Kürdistan Başkanlığına sunuldu. Ancak halkın talebi yanıtsız kaldı; ne hükümet ne de Güney Kürdistan Başkanlığı bu konuda herhangi bir çaba içerisinde oldu.

GÜNEY HÜKÜMETİ HALKIN TALEBİNİ DİKKATE ALMIYOR

Ardından 2015’te aynı taleple bu sefer Güney Kürdistan Gençlik Hareketi, Güney Kürdistan Özgür Kadın Hareketi (RJAK) ve Güney Kürdistan Özgür Toplum Hareketi (Tevgera Azad) öncülüğünde başlatılan ve çok sayıda siyasi parti ve sivil toplum kuruluşunun desteklediği kampanyada, 1 milyona yakın imza toplandı. Bu imzalar da Güney Kürdistan parlamentosuna ve Bölgesel Hükümete sunuldu. KDP hükümeti bu talebi de görmezden geldi; Türk ordusunun Güney Kürdistan’dan çıkarılması bir yana son dönemlerde Güney Kürdistan’daki Türk varlığı daha da arttırıldı. 1992’den beri Çekiç Güç kapsamında Güney Kürdistan’da oluşturulan askeri üslere yenileri eklendi, var olan üslere asker ve zırhlı araç takviyesi yapıldı.

TÜRK ASKERİ NEDEN GÜNEY’DE?

Var olan durumu Güney Kürdistanlı siyasi çevreler ve aydınlar bir işgal girişimi olarak değerlendiriyor. Türk ordusunun Güney Kürdistan’a gelişinin dört temel yönünün olduğuna vurgu yapılıyor.

1- KDP ile olan anlaşmalar sonucunda Türk ordusunun KDP’nin yanında olduğunun ifadesi olarak askerlerin Güney Kürdistan’a geldiği. Bununla ekonomik olarak büyük kriz yaşayan Türk devletinin Güney Kürdistan petrollerinden elde edeceği gelirle gidermeye çalışması.

2- Irak’ta Sünni ve Türkmen kartını kullanarak bölgede etkinlik kurmak ve Lozan’da kaybettiği Musul-Kerkük hayallerini bir oldubittiyle yeniden elde etme hayali.

3- Rojava’ya yönelik saldırıları Güney Kürdistan’dan organize etmek.

4- Güneyli aydınların, siyaset bilimcilerin ve askeri uzmanların ortaklaştığı temel husus ise, PKK’ye karşı Güney Kürdistan’da bir ileri karakol ve operasyon gücü oluşturma hedefi.

KDP’DEN İTİRAF: TÜRK ASKERİ PKK İÇİN GÜNEY’DE

Türk yetkililer de bu hususu reddetmek bir yana açık bir şekilde ifade ediyor. Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın "Kuzey Irak’ta bir hata yaptık, Kuzey Suriye’de buna izin vermeyeceğiz" demesi, askeri varlığa nasıl bir rol biçildiğini gösteriyor. Bir yandan PKK’yi hedefleyen AKP iktidarı olası bir bağımsızlığı engellemek için Güney Kürdistan’a güç yığıyor. KDP’nin Türk askeri varlığına yönelik gelişen tepkilere karşılık olarak "Türk askerinin Güney'de bulunmasının sorumlusu PKK’dir" açıklaması, adeta bir itiraf anlamına geliyor.

Türk ordusu ile KDP arasındaki anlaşmalar çerçevesinde daha önce birçok defa PKK’ye karşı ortak operasyonlar yapıldı.

KDP-TSK ORTAK SALDIRILARI

KDP desteğiyle Türk Ordusu tarafından 6 Mayıs 1992’de Behdinan alanına büyük bir kara harekâtı gerçekleştirdi.

Yine 2 Ekim 1992 savaşında, Kürt Özgürlük Hareketi'nin karşısında yenilgiye uğrayan KDP, bu yenilgiyle 19 Mart 1995’de Güney Kürdistan’da Türk ordusu öncülüğünde PKK gerillalarına karşı "Çekiç Harekâtı" adıyla yeniden saldırıya geçmişti.

14 Mayıs 1997’de, Türk ordusu 200 bin askerin katılımıyla Güney Kürdistan’da PKK’ye yönelik 'Çekiç Harekâtı' ismiyle Türk devlet tarihinin en büyük operasyonunu başlattı. Savaş 7 Temmuz’da sona erdi. 

Aynı yıl, 25 Eylül-15 Ekim arasında her iki güç 'Şafak Harekâtı' ismiyle ikinci bir operasyon gerçekleştirdi.

Türk devleti ve KDP arasında yapılan antlaşmaya dayalı olarak, Türk ordusu 'Murat Operasyonu' ismiyle Mayıs 1998’de Güney Kürdistan’da PKK’ye yönelik büyük bir operasyon daha başlattı. KDP peşmergeleri de bu operasyonda yer aldı.

Mayıs 1999’da, Türk ordusu Güney Kürdistan’da PKK’ye karşı KDP peşmergeleri öncülüğünde 'Sandviç Harekâtı' ismiyle bir operasyon gerçekleştirdi.

Türk ordusunun Medya Savunma Alanları’na dönük son kara harekatı ise 21-29 Şubat 2008'de gerçekleştirilen 'Güneş Harekâtı', namı diğer Zap direnişiydi.

Türk devleti yukarıda saydığımız hiçbir operasyonda amacına ulaşamadı. Aksine PKK’yi ezme amacıyla gerçekleştirilen tüm sınır ötesi operasyonlarda büyük darbe yiyerek geri çekilmek durumunda kaldı. 

En son 2008’de Zap’ı hedef alan operasyonda büyük kayıplar verdikten sonra geri çekilmek zorunda kalan Türk ordusunun başarısızlığını dönemin Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt, "Ordumuzu tereyağından kıl çeker gibi geri çektik" diyerek itiraf etmiş oldu. Aynı operasyona ilişkin HPG komutanları ise "Aslında biraz daha dikkatli olsaydık, yüzden fazla asker esir alabilirdik" diyeceklerdi.

HEM KUZEY KÜRDİSTAN’DAN HEM DE GÜNEY KÜRDİSTAN’DAN PKK’YE SALDIRI PLANI

Son dönemlerde özellikle gerilla bölgelerine yakın yerleşim yerlerine MİT elemanlarının yerleştirildiği haberleri geliyor. Günlerdir kapalı olan Silopi-Zaxo sınır kapısı olan Habur’da askeri hareketlilik artmış durumda. Bütün bu gelişmelere Türk medyasında Sri Lanka modeli tartışmaları da eklenerek ele alındığında, PKK’ye yönelik yeni bir sınır ötesi operasyonun güçlü olasılık olduğu rahatlıkla görülebilir. Bir yandan Güney Kürdistan’daki askeri hareketlilik öte yandan sınırın öte yakasında bulunan Şırnak-Silopi-Uludure, Hakkari-Şemdinli-Çukurca-Gever’deki askeri yığınak, PKK’ye yönelik 2008 Zap harekatından daha kapsamlı bir harekatın hazırlıklarının yapıldığına işaret ediyor.

SUİKAST VE KOMPLO PLANLARI VAR

Ayrıca Türk Özel Kuvvetlerinin PKK’nin yönetim kademesini hedefleyen faaliyetlere hazırlandığı yönünde ciddi iddialar var. Kandil, Xınerê, Haftanin gibi alanlarda indirme, ani baskın, suikast, sabotaj gibi operasyonel planlar yapıldığı belirtiliyor. Ayrıca Türk istihbarat elemanlarının Güney Kürdistan’daki demokratik kurumlara ve kurum çalışanlarına yönelik bilgi merkezi oluşturduğu ve Güney Kürdistan’daki demokratik kurumlara yönelik saldırı hazırlığında olduğu ifade ediliyor.

TÜRK ORDUSUNUN BULUNMA SEBEBİ SINIR ÖTESİ OPERASYON

Geçmişte defalarca yapıldığı gibi yeni bir saldırı konseptinin devrede olduğu çok açık. Türk yetkililerin açıklamalarından böylesi bir gelişmenin yaşanabileceğini çıkarsamak zor değil. Bir yandan Türk ordusunun Güney Kürdistan’daki varlığı öte yandan Güney Kürdistan’a sınır olan Silopi-Uludere-Hakkari-Yüksekova- Şemdinli-Esendere boyunca uzanan sınır hattında bulunan 50’den fazla karakol ve binlerce askerin varlığı, kapsamlı operasyon hazırlığının işaretleri olarak yorumlanabilir.

ANKARA-HEWLER TRAFİĞİ YOĞUNLAŞTI

Askeri gelişmelere, hareketliliğin ve yığınağın yapıldığı alanlara bakarak Haftanin, Metina, Zap-Avaşin veya Xakurkê-Xınerê alanlarının hedeflenebileceği tahmin ediliyor.

İşin en dikkat çekici yönü, Türk devletinin yeni saldırı planına en büyük desteğin her zaman olduğu gibi KDP’den gelmesi. Aralık başında Başika’ya geçen Türk askerine Irak merkezi hükümeti sert tepki gösterince Barzani ani bir kararla Ankara’ya bir ziyaret gerçekleştirmiş ve ilk uğrak yeri Ankara’daki MİT karargahı olmuştu. Burada Türk Özel Kuvvetlerini ziyaret eden Barzani, sonraki günün sabahında Türk Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ile görüşmüştü.

Türk devlet yetkilileri bu görüşmeden sonra, 14 Aralık’ta güçlerin bir kısmını Bamernê’ye çekti. Ankara temasları sonrası KDP yönetiminin PKK’ye ve PKK’nin Güney’deki varlığına yönelik yaptığı sert açıklamalar, PKK ile KDP arasındaki tansiyonu yükseltti. Tam böylesi bir zamanda bu sefer Güney Kürdistan Başbakanı Neçirvan Barzani, Ankara’da temaslarda bulundu. Neçirvan Barzani, Erdoğan’a ‘sağladıkları askeri destekten kaynaklı’ teşekkür etti. Bu ziyaret, Mesut Barzani’nin Ankara ziyaretinin devamı olarak yorumlanırken, siyasi gözlemciler bu görüşmeyi PKK’ye yönelik operasyon hazırlığı olarak okuyor.

Kaynak: http://anfturkce.net/kurdistan/guney-kurdistan-daki-tsk-varligi-ve-operasyonel-hesaplar