Murat ÇAKIR
ABD Başkanı Barack Obama’nın İran’a karşı yönelttiği suçlamalar
ortalığı karıştırdı. İran’ın bizzat ABD’nde bir “terör” saldırısı
gerçekleştireceği planlarını ortaya çıkardıklarını söyleyen dışişleri
bakanı Hillary Clinton da, “uluslararası toplum artık İran’ı izole
etmelidir” çağrısında bulundu.
Kopartılan yaygaranın nedeni, İran Devrim Muhafizları’na bağlı olan El-Kuds-Birliği’nin, Meksikalı bir uyuşturucu çetesine Suudî Arabistan’ın Washington büyükelçisini bombayla öldürmesi için verdiği bir siparişin (!) ortaya çıkartılması. Üçüncü sınıf Holywood filmleri için bile yeterli olmayan bir senaryo Batı basını tarafından hemen yaygınlaştırılmaya başlandı.
Halbuki ABD Adalet Bakanı Eric Holder ile birlikte basının önüne çıkan FBI müdürü Robert Mueller “inanılmaz bir olayla karşı karşıyayız” diyerek, şüpheleri artırıyordu. Nitekim bugünlerde ajanslara düşen haberler, ABD’nin üst düzey politikacılarının dahi anlatılanlara pek inanmadıklarını ve “böylesi bir plan söz konusu olsa bile, İran hükümetinin bilgisi dahilinde olduğunu gösteren hiç bir kanıt yok’ dediklerini bildirmekte. Yani senaryonun tamamiyle asparagas ve fabrikasyon bir ‘terör’ tehditi olma ihtimali çok yüksek, ki sahte kanıtlarla Irak’a savaş açan ABD yönetiminin yalancılık sicili hayli kabarık.
Peki, ABD yönetimi böylesi bir senaryoya neden ihtiyaç duydu? Kanımca bunun çeşitli nedenleri var.
Birincisi iç politikayla ilgili. ABD, seçim sürecine girmiş durumda ve araştırmalar Obama’nın oy kaybettiğini gösteriyor. Cumhuriyetçiler, Obama yönetiminin zayıf tutumu nedeniyle İran’ın konumunu güçlendirdiğini iddia ediyorlardı. Şimdi İran’a karşı sertleştirilen bu tutum, hem Cumhuriyetçilerin elindeki kozu almaya, hem de yıllardan beri İran’ın cezalandırılması için kampanyalar düzenleyen güçlü silah ve İsrail lobilerinin elini zayıflatmaya yarayacak.
Diğer taraftan, ikincisi, kronikleşen kitlesel işsizlik ve derinleşen ekonomik krize karşı gelişmekte olan toplumsal direniş, Obama’nın partisi Demokratların taban yapmasına neden oluyor. Tehdit senaryoları ve olası bir savaş hazırlığı ile insanların dikkati başka yöne çekilerek toplumsal direnç mekanizmaları zayıflatılabilecek.
Üçüncüsü ise, ABD, BM Güvenlik Konseyi üyeleri üzerinde yeni bir baskı mekanizması oluşturabilecek. İran’daki Molla rejiminin geliştirmeye çalıştığı nükleer santral programı gerekçesiyle Güvenlik Konseyi’nde İran’a karşı yaptırım kararını bir türlü aldırtamayan ABD, ‘kanıtlanmış’ bir ‘terör’ planı ile, yaptırımlara karşı çıkan ülkelerin tavırlarını değiştirmeye zorlayabileceğini umuyor.
Ancak tüm bu umulanların çok zayıf ayaklar üzerinde durduğunu da vurgulamak gerekiyor. Çünkü Güvenlik Konseyi’nden yaptırım kararı çıkartılsa ve İran’a yönelik ambargolar sertleştirilse bile, bu adımların İran’da herhangi bir rejim değişikliğine yol açabilmesi zayıf bir ihtimal. Diğer taraftan da ‘terör hazırlıkları’ senaryolarının ABD’ndeki toplumsal protestoları ne kadar zayıflatabileceği de çok açık değil. Çünkü halkı belirli bir süre savaş hazırlıkları ile etkileseler de, derin ekonomik krizin beklenen yeni ve daha yıkıcı dalgalarının aralarındaki sürelerin azalacağı kesin. Her yeni kriz dalgası, protestolara yeni canlılık verecek.
Görüldüğü kadarıyla bunlar Obama yönetimi için ikincil değer taşıyor: ABD politikalarını yakından tanıyanlar, Obama’nın şimdi İran’ı bir biçimde ‘cezalandırması’ gerektiğini, aksi takdirde kendisinin ‘cezalandırılacağını’ belirtiyorlar.
Bu görüşe ben de katılıyorum. ABD içpolitikası açısından Obama zor durumda ve hamle yapmak zorunda. Aynı zamanda Ortadoğu’nun yeniden biçimlendirilmesi planları, İran’ın köşeye sıkıştırılmasını zorunlu kılıyor. Türkiye’deki güncel İran tartışmalarını bu açıdan okumak, Türkiye ile İran arasındaki bölgesel rekabetin arka planını görebilmek için yararlı olacaktır kanısındayım.
İran’daki Molla rejiminin savunulacak bir yanı yok. Halkın kendi iktidarının kurulabilmesi için, İranlı Kürtler başta olmak üzere, demokrasi güçlerini desteklemek gerekir. Ama bu destek, İran’a yönelik bir savaş hazırlığına da karşı çıkmakla birlikte yürütülmelidir, aksi takdirde emperyalizmin tuzağına düşmek elden bile değildir.
Kopartılan yaygaranın nedeni, İran Devrim Muhafizları’na bağlı olan El-Kuds-Birliği’nin, Meksikalı bir uyuşturucu çetesine Suudî Arabistan’ın Washington büyükelçisini bombayla öldürmesi için verdiği bir siparişin (!) ortaya çıkartılması. Üçüncü sınıf Holywood filmleri için bile yeterli olmayan bir senaryo Batı basını tarafından hemen yaygınlaştırılmaya başlandı.
Halbuki ABD Adalet Bakanı Eric Holder ile birlikte basının önüne çıkan FBI müdürü Robert Mueller “inanılmaz bir olayla karşı karşıyayız” diyerek, şüpheleri artırıyordu. Nitekim bugünlerde ajanslara düşen haberler, ABD’nin üst düzey politikacılarının dahi anlatılanlara pek inanmadıklarını ve “böylesi bir plan söz konusu olsa bile, İran hükümetinin bilgisi dahilinde olduğunu gösteren hiç bir kanıt yok’ dediklerini bildirmekte. Yani senaryonun tamamiyle asparagas ve fabrikasyon bir ‘terör’ tehditi olma ihtimali çok yüksek, ki sahte kanıtlarla Irak’a savaş açan ABD yönetiminin yalancılık sicili hayli kabarık.
Peki, ABD yönetimi böylesi bir senaryoya neden ihtiyaç duydu? Kanımca bunun çeşitli nedenleri var.
Birincisi iç politikayla ilgili. ABD, seçim sürecine girmiş durumda ve araştırmalar Obama’nın oy kaybettiğini gösteriyor. Cumhuriyetçiler, Obama yönetiminin zayıf tutumu nedeniyle İran’ın konumunu güçlendirdiğini iddia ediyorlardı. Şimdi İran’a karşı sertleştirilen bu tutum, hem Cumhuriyetçilerin elindeki kozu almaya, hem de yıllardan beri İran’ın cezalandırılması için kampanyalar düzenleyen güçlü silah ve İsrail lobilerinin elini zayıflatmaya yarayacak.
Diğer taraftan, ikincisi, kronikleşen kitlesel işsizlik ve derinleşen ekonomik krize karşı gelişmekte olan toplumsal direniş, Obama’nın partisi Demokratların taban yapmasına neden oluyor. Tehdit senaryoları ve olası bir savaş hazırlığı ile insanların dikkati başka yöne çekilerek toplumsal direnç mekanizmaları zayıflatılabilecek.
Üçüncüsü ise, ABD, BM Güvenlik Konseyi üyeleri üzerinde yeni bir baskı mekanizması oluşturabilecek. İran’daki Molla rejiminin geliştirmeye çalıştığı nükleer santral programı gerekçesiyle Güvenlik Konseyi’nde İran’a karşı yaptırım kararını bir türlü aldırtamayan ABD, ‘kanıtlanmış’ bir ‘terör’ planı ile, yaptırımlara karşı çıkan ülkelerin tavırlarını değiştirmeye zorlayabileceğini umuyor.
Ancak tüm bu umulanların çok zayıf ayaklar üzerinde durduğunu da vurgulamak gerekiyor. Çünkü Güvenlik Konseyi’nden yaptırım kararı çıkartılsa ve İran’a yönelik ambargolar sertleştirilse bile, bu adımların İran’da herhangi bir rejim değişikliğine yol açabilmesi zayıf bir ihtimal. Diğer taraftan da ‘terör hazırlıkları’ senaryolarının ABD’ndeki toplumsal protestoları ne kadar zayıflatabileceği de çok açık değil. Çünkü halkı belirli bir süre savaş hazırlıkları ile etkileseler de, derin ekonomik krizin beklenen yeni ve daha yıkıcı dalgalarının aralarındaki sürelerin azalacağı kesin. Her yeni kriz dalgası, protestolara yeni canlılık verecek.
Görüldüğü kadarıyla bunlar Obama yönetimi için ikincil değer taşıyor: ABD politikalarını yakından tanıyanlar, Obama’nın şimdi İran’ı bir biçimde ‘cezalandırması’ gerektiğini, aksi takdirde kendisinin ‘cezalandırılacağını’ belirtiyorlar.
Bu görüşe ben de katılıyorum. ABD içpolitikası açısından Obama zor durumda ve hamle yapmak zorunda. Aynı zamanda Ortadoğu’nun yeniden biçimlendirilmesi planları, İran’ın köşeye sıkıştırılmasını zorunlu kılıyor. Türkiye’deki güncel İran tartışmalarını bu açıdan okumak, Türkiye ile İran arasındaki bölgesel rekabetin arka planını görebilmek için yararlı olacaktır kanısındayım.
İran’daki Molla rejiminin savunulacak bir yanı yok. Halkın kendi iktidarının kurulabilmesi için, İranlı Kürtler başta olmak üzere, demokrasi güçlerini desteklemek gerekir. Ama bu destek, İran’a yönelik bir savaş hazırlığına da karşı çıkmakla birlikte yürütülmelidir, aksi takdirde emperyalizmin tuzağına düşmek elden bile değildir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder