Asker kaçaklarının sayısı bir ülke ordusunun asker sayısını çoktan geçti. Gayri resmi verilere göre, kaçak asker sayısı 400 bini aştı. Yetkilileri sayının kamuoyuna yansıması korkusu sardı. Önlem alan ordu, verileri 'milli sır' kapsamına aldı
Türkiye'de, asker kaçaklarının sayısına dair resmi bir rakam yok. Devlet, kaçak asker sayısını bir sır gibi saklıyor. Askere gitmeyenlerin sayısı, adeta devlet sırrı kapsamına alınmış durumda. Ordu, kaç asker kaçağı bulunduğuna yönelik kamuoyuna şu ana kadar herhangi bir açıklama yapmış değil. Kesin rakam konusunda veri yok. Ancak gayri resmi verilere göre, sayı 400 bin civarında. Sayının bugüne kadar kamuoyunu tatmin edecek şekilde açıklanmaması, hem sayının yüksek olduğuna dair inançları pekiştiriyor, hem de çeşitli spekülasyonların kapısının aralanmasına neden oluyor.
KAÇAKLARIN NEDENİ KORKU
Ülkedeki asker kaçaklarının sayıca çok olduğu düşünenlerden biri de Ege Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Nilgün Toker. "Ancak" diyor Toker, "Ülkede asker kaçaklarının sayıca epey fazla olması, militarizme, dolayısıyla orduya yönelik bir eleştiriye işaret etmiyor. Bunun işaret ettiği şey esas olarak karşı çıkış değil, korkudur." Toker'e göre, "Türkiye'de genç erkekler askere gitmekten korkarlar. Bu korku doğal, çünkü kendi yaşam tarz ve düzenlerinden bambaşka bir düzene girmek, tanımadığı bir çevrede, üstelik de tümüyle sert, ağır bir disiplin altında var olmaktan korkarlar. En önemlisi, insanın en doğal korkusu, "ölüm korkusu" nedeniyle korkarlar."
ORDU AÇIKLAMAZ ÇÜNKÜ...
Toker, korkunun kendisini ne şekilde görünür kıldığı konusunda ise şu hususlara dikkat çekiyor: "Korku ya gerçekleştirilecek eylemin mümkün en uzun süre ertelenmesi şeklinde asker kaçaklığıyla ya da asker uğurlama törenlerindeki aşırı çoşku ve yüreklendirme ile kendisini görünür kılar. Militarizme yönelik bir eleştirinin de toplumun genelinde korkaklıkla eş değer tutulmasının nedeni budur. Korku ve cesaret ikileminde düşünülen bir şeydir ülkede askerlik."
Peki ordunun asker kaçaklarını devlet sırrı kapsamında görüp herhangi bir açıklama yapmamasına ne demeli? Soruyu, Toker yanıtlıyor: "Ordunun asker kaçaklarının sayısını ilan etmemesinin nedeni, bu tür bir korkunun yaygınlığını topluma meşrulaştırmamak için olduğu kadar, ulusa dayalı bir milliyetçilik ideolojisi gereği de bu bilgi açıklanmaz. Çünkü, ulusa görev olarak tanımlanan askerlikten kaçmak, bu ulusa bağlılığın zayıflamasına işaret eder ki, ideolojik olarak işaret ettiği şey istenilmeyen şeydir."
SAVAŞ DA ETKİLİ BİR FAKTÖR
Ege Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Nilgün Toker, asker kaçakları ile Kürt sorunu arasında da ilişki olduğunu vurguluyor. Toker, İlişkinin mahiyetini şu sözlerle dile getiriyor: "Asker kaçaklığının artmasında Kürt sorununun tabii ki bir ilintisi var: Ölüm korkusunu daha da ağırlaştıran bir şey savaş ve çatışma ortamının sürekliliği. Asker uğurlama törenlerinde 'bizim asker gidecek ve geri gelecek!' dedirten bu ölüm korkusu."
KÜRTLER ASKERE GİTMİYOR
Kaçak asker sayısının 400 bin olduğunu belirten vicadani retçi Ercan Çelik'e göre, asker kaçakları sayısı dikkat çekici. Peki sayının bu denli fazla olması hangi faktörlerden kaynaklanıyor? Çelik, birinci faktörün sınıfsal ve ekonomik olduğunu düşünüyor ve şöyle devam ediyor:
"Geniş yoksul kesimin ekonomik olarak erkek çocuklarına olan bağımlılıklarından dolayı askerlik olayını ertelemek gibi bir duruma gidebiliyorlar. Ancak her Türk'ün asker olarak doğduğu bir devlette asker kaçakları sayısının bu denli çok olmasını bu neden açıklayamaz." Peki o zaman neden bu kadar çok asker kaçağı var?
Çelik'e göre, sorusuna en yakıcı cevabı Kürtlerde aranmalı. "Çünkü" diyor Çelik, "Kürtlerin askerlik yapmaya tarihten beri karşı olduklarını söylemek mümkün. Bunun temel nedeni Kürtlerin halk olarak devlet karşısında yaşadıkları özgürlük sorunu. Türkiye'deki militarist yapılanma ile şekillenen toplumsal yapı içinde 20 yaşına gelmiş her Türk erkeğinin askerlik yapması adeta kutsanırken bu durumun Kürdistan'da yaşandığını söylemek mümkün değil. Üç kuşak (dede, baba, oğul) asker kaçağı olduğu gerçeğinin en tipik örneklerini Kürdistan’da bulmak mümkündür."
YASA NE DİYOR?
Askerlik çağına girdikleri halde askerlik şubelerine giderek yoklamalarını yaptırmayanlar yoklama kaçağı, yoklamalarını yaptıkları halde çağrıldıklarında askere gitmeyenler ise bakaya olarak adlandırılıyorlar. Askerlik Kanunu'nda ve askeri Ceza Kanunu'nda yoklama kaçağı ve bakaya durumundaki kişilerin yargılanmasına ve cezalandırılmasına ilişkin düzenlemeler yer alıyor. Askeri Ceza Kanunu'nun 63. maddesine göre, geçerli bir mazereti olmadığı halde askere gitmeyerek bakaya ve yoklama kaçağı durumuna düşenler, askere teslim olma süresinin uzunluğuna göre 1 ay ile 3 yıl arasında hapis cezasına çarptırılıyor. Şimdiye kadar asker kaçakları askeri mahkemelerden yargılanırken, artık bu davalar Temmuz ayında yapılan yeni düzenleme ile sivil mahkemelere bırakıldı
KAÇAKLARIN NEDENİ KORKU
Ülkedeki asker kaçaklarının sayıca çok olduğu düşünenlerden biri de Ege Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Nilgün Toker. "Ancak" diyor Toker, "Ülkede asker kaçaklarının sayıca epey fazla olması, militarizme, dolayısıyla orduya yönelik bir eleştiriye işaret etmiyor. Bunun işaret ettiği şey esas olarak karşı çıkış değil, korkudur." Toker'e göre, "Türkiye'de genç erkekler askere gitmekten korkarlar. Bu korku doğal, çünkü kendi yaşam tarz ve düzenlerinden bambaşka bir düzene girmek, tanımadığı bir çevrede, üstelik de tümüyle sert, ağır bir disiplin altında var olmaktan korkarlar. En önemlisi, insanın en doğal korkusu, "ölüm korkusu" nedeniyle korkarlar."
ORDU AÇIKLAMAZ ÇÜNKÜ...
Toker, korkunun kendisini ne şekilde görünür kıldığı konusunda ise şu hususlara dikkat çekiyor: "Korku ya gerçekleştirilecek eylemin mümkün en uzun süre ertelenmesi şeklinde asker kaçaklığıyla ya da asker uğurlama törenlerindeki aşırı çoşku ve yüreklendirme ile kendisini görünür kılar. Militarizme yönelik bir eleştirinin de toplumun genelinde korkaklıkla eş değer tutulmasının nedeni budur. Korku ve cesaret ikileminde düşünülen bir şeydir ülkede askerlik."
Peki ordunun asker kaçaklarını devlet sırrı kapsamında görüp herhangi bir açıklama yapmamasına ne demeli? Soruyu, Toker yanıtlıyor: "Ordunun asker kaçaklarının sayısını ilan etmemesinin nedeni, bu tür bir korkunun yaygınlığını topluma meşrulaştırmamak için olduğu kadar, ulusa dayalı bir milliyetçilik ideolojisi gereği de bu bilgi açıklanmaz. Çünkü, ulusa görev olarak tanımlanan askerlikten kaçmak, bu ulusa bağlılığın zayıflamasına işaret eder ki, ideolojik olarak işaret ettiği şey istenilmeyen şeydir."
SAVAŞ DA ETKİLİ BİR FAKTÖR
Ege Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Nilgün Toker, asker kaçakları ile Kürt sorunu arasında da ilişki olduğunu vurguluyor. Toker, İlişkinin mahiyetini şu sözlerle dile getiriyor: "Asker kaçaklığının artmasında Kürt sorununun tabii ki bir ilintisi var: Ölüm korkusunu daha da ağırlaştıran bir şey savaş ve çatışma ortamının sürekliliği. Asker uğurlama törenlerinde 'bizim asker gidecek ve geri gelecek!' dedirten bu ölüm korkusu."
KÜRTLER ASKERE GİTMİYOR
Kaçak asker sayısının 400 bin olduğunu belirten vicadani retçi Ercan Çelik'e göre, asker kaçakları sayısı dikkat çekici. Peki sayının bu denli fazla olması hangi faktörlerden kaynaklanıyor? Çelik, birinci faktörün sınıfsal ve ekonomik olduğunu düşünüyor ve şöyle devam ediyor:
"Geniş yoksul kesimin ekonomik olarak erkek çocuklarına olan bağımlılıklarından dolayı askerlik olayını ertelemek gibi bir duruma gidebiliyorlar. Ancak her Türk'ün asker olarak doğduğu bir devlette asker kaçakları sayısının bu denli çok olmasını bu neden açıklayamaz." Peki o zaman neden bu kadar çok asker kaçağı var?
Çelik'e göre, sorusuna en yakıcı cevabı Kürtlerde aranmalı. "Çünkü" diyor Çelik, "Kürtlerin askerlik yapmaya tarihten beri karşı olduklarını söylemek mümkün. Bunun temel nedeni Kürtlerin halk olarak devlet karşısında yaşadıkları özgürlük sorunu. Türkiye'deki militarist yapılanma ile şekillenen toplumsal yapı içinde 20 yaşına gelmiş her Türk erkeğinin askerlik yapması adeta kutsanırken bu durumun Kürdistan'da yaşandığını söylemek mümkün değil. Üç kuşak (dede, baba, oğul) asker kaçağı olduğu gerçeğinin en tipik örneklerini Kürdistan’da bulmak mümkündür."
YASA NE DİYOR?
Askerlik çağına girdikleri halde askerlik şubelerine giderek yoklamalarını yaptırmayanlar yoklama kaçağı, yoklamalarını yaptıkları halde çağrıldıklarında askere gitmeyenler ise bakaya olarak adlandırılıyorlar. Askerlik Kanunu'nda ve askeri Ceza Kanunu'nda yoklama kaçağı ve bakaya durumundaki kişilerin yargılanmasına ve cezalandırılmasına ilişkin düzenlemeler yer alıyor. Askeri Ceza Kanunu'nun 63. maddesine göre, geçerli bir mazereti olmadığı halde askere gitmeyerek bakaya ve yoklama kaçağı durumuna düşenler, askere teslim olma süresinin uzunluğuna göre 1 ay ile 3 yıl arasında hapis cezasına çarptırılıyor. Şimdiye kadar asker kaçakları askeri mahkemelerden yargılanırken, artık bu davalar Temmuz ayında yapılan yeni düzenleme ile sivil mahkemelere bırakıldı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder