Asimilasyon ve Lazlar...

Lazlar Heykeli - Artvin

Milli Güvenlik Kurulunun talimatıyla Erciyes, Elazığ, Fırat ve Malatya İnönü Üniversitesinden bir grup öğretim görevlisi, Türkiyedeki Etnik Grupların Dağılımı başlıklı son derece de bilimsel bir rapor hazırlamış.
Talimatla hazırlatılan bu rapor, Zirve Kitabevinde biri Alman üç kişinin boğazları kesilerek öldürülmesinden sorumlu tutulan İslamcı faşistlerin dava dosyalarında yer aldı ve kamuoyuna böylece yansımış oldu.
Rapora göre, Yörük, Tatar, Tahtacı, Karaçay ve Azeri soyundan gelen Türk nüfusu 55 milyondur.
Zazalar dahil edilerek hesaplanan Kürt nüfusu 12 milyon 600 bindir. Ama bu sayının 2.5 milyonu Kürtlüğü kabul etmiyorlarmış!
Çerkezler 2.5 milyon, Boşnaklar 2 milyon, Gürcüler 1 milyon, Araplar 870 bin, Arnavutlar 500 bin civarında imişler!..
Ya Lazlar ?..
Söz konusu rapora göre, Lazca konuşan ve Rize ile Artvinin birkaç köyünde ve göç ettikleri bir kaç Marmara şehrinde yaşayan Lazların sayısı 80 bin civarındadır .
Bu noktada kısa bir parantez açmakta yarar var: Dört yıl önce Türkçe dışındaki dillerle yayın mevzuatını düzenleyen iktidarın, son anda Lazcayı gündeminden çıkartmasının nedeninin, Rum Pontus Paranoyası olduğunu düşünmemiz için pek çok neden var; sakın ola, geçenlerde Türkçe dışındaki dillere yayın mevzuatını ikinci kez düzenleyen iktidarın, Lazcayı yeniden yasaklı listesine almasının nedeni, söz konusu raporda yer alan 80 bin rakamı olmasın!. Öyle ya; madem ki bütün Türkiyede 80 bin Laz varmış, bu kadar küçük bir nüfus için devlet Lazca yayın zahmetine niye girsin ki?!..
Ben komünist bir Lazım ve bu saçmalığa izahi bir politik yanıt verebilirim, ama şimdi 301 e falan uğraşacak zamanım yok!
Türkiyedeki Etnik Grupların Dağılımı başlıklı sözüm ona bilimsel çalışmaya katılan öğretim görevlilerinin Laz tarihi hakkında hiçbir şey bilmedikleri belli, ama sanırım bu arkadaşlar ilkokul düzeyinde matematik bilgisine bile sahip değiller.
Rize ve Artvin valiliklerinin resmi web sitelerinde, Lazların binlerce yıldır yaşadıkları Hopa, Arhavi, Fındıklı, Ardeşen ve Pazarın nüfusu hakkında bilgi yer alıyor. Talimatla iş yapan öğretim görevlileri ellerine bir hesap makinesi alıp, valiliğin verdiği rakamları toplasınlar, bakalım kaç çıkıyormuş!
Rize valiliği resmi web sitesindeki bilgiye göre yalnızca benim kasabam Ardeşenin nüfusu 58.499 olarak gösteriliyor ve ekte dış göç oranı hakkında bir rakam daha veriliyor : % 38,6.
Bu ne demek?. Lazların % 38.6 sı, yaşamın bir aşamasında ata toprağından çıkıyor ve Türkiyenin uygun bir coğrafyasına göçüyor.
Alman Laz dilbilimci Feurstein, Laz nüfusunun 250 bin üzerinde olduğunu yazıyor. Milliyet gazetesinin yayınladığı bir araştırma sonucuna göre Lazca konuşanların sayısı 220 bindir. İdeolojik ve politik kaygılardan uzak duran araştırma sonuçlarına göre, binlerce yıldır aynı topraklarda yaşayan ve göç eden Laz nüfusu 400 - 500 bin civarındadır.
Lazca konuşmanın ve Laz kimliğini ifade etmenin yasayla cezalandırıldığı bir dönemde, 1945 genel nüfus sayımında anadil ve ikinci dil sorgulaması yapılmış ve onca baskıya rağmen Lazca konuşanların sayısı yaklaşık 50 bin; 1965 nüfus sayımında ise anadili Lazca olanlar 30, ikinci dili Lazca olanlar ise yaklaşık 60 bin, toplam 90 bin olarak tespit edilmiştir
Yani, 1965 te, asimilasyon sürecinin zirvesinde Lazım diyenlerin sayısı 90 bin imiş ve fakat her nasılsa Türkiyedeki Etnik Grupların Dağılımı raporuna göre, 2000 li yıllarda Lazların sayısı 80 bine düşmüş!..
Romalı Plinius ( M.S. 23-79 ), Karadeniz'in doğu kıyısında Laz adlı bir kavim yaşadığını kaydetmiş.. M.S.131 yılında Karadeniz kıyılarını gemi ile dolaşan Romalı Arriannos da, Sohum'a kadar hakim olan Lazlar ve kralları Malasus'tan bahseder. Demek, Lazlar, aynı topraklarda 2000 yıl boyuca çoğala çoğala ancak 80 bin kişi olabilmişler!..
Ama bu rakamların ve hesaplamaların ne önemi var ki; Cumhuriyetin ilk adımlarında dili ve kimliği yasaklanan, kuşaklar boyunca Laz değil Türksünüz dayatmasıyla asimilasyona tabi tutulan Lazların sayısını hesap etmeden önce, ne kadar Lazın Türkleştirildiğinin hesabının verilmesi lazım.
Bu, son derece bilimsel çalışmaya imza atan öğretim görevlilerine gelince; Lazlar, bu türler için şöyle derler; bololope uci mo meçamtu!.. ( kafası çalışmayanlara kulak vermeyin!.)
Sadık Varer
Lazuri.com / 10.07.2008